Fire Risk Analysis with Risk Matrix Method in Historical Wooden Mosques as Cultural Heritage
Downloads
Pubblicato
Fascicolo
Sezione
Licenza
Copyright (c) 2025 IL CAPITALE CULTURALE. Studies on the Value of Cultural Heritage

Questo lavoro è fornito con la licenza Creative Commons Attribuzione - Condividi allo stesso modo 4.0.
La licenza adottata è la Creative Commons - Attribuzione/Condividi allo stesso modo. Ovvero, gli autori che pubblicano su questa rivista accettano le seguenti condizioni:
- Gli autori mantengono i diritti sulla loro opera e cedono alla rivista il diritto di prima pubblicazione dell'opera, contemporaneamente licenziata sotto una Licenza Creative Commons - Attribuzione che permette ad altri di condividere l'opera indicando la paternità intellettuale e la prima pubblicazione su questa rivista.
- Gli autori possono aderire ad altri accordi di licenza non esclusiva per la distribuzione della versione dell'opera pubblicata (es. depositarla in un archivio istituzionale o pubblicarla in una monografia), a patto di indicare che la prima pubblicazione è avvenuta su questa rivista.
- Gli autori possono diffondere la loro opera online (es. in repository istituzionali o nel loro sito web) prima e durante il processo di submission, poiché può portare a scambi produttivi e aumentare le citazioni dell'opera pubblicata.
DOI:
https://doi.org/10.13138/2039-2362/3525Abstract
Historically, the tradition of using regional materials varied across different geographies. In northern Anatolia, buildings were predominantly constructed using wooden. Preserving wooden structures as cultural heritage is crucial, necessitating precautions against fire risks. The paper aims to assess fire risks in historic wooden buildings and develop recommendations for risk mitigations. To aim this, Göğceli Mosque, maintaining its original features amidst a declining number of historic wooden mosques, was selected. On-site observations and risk matrix methods were employed to identify fire risks, while total evacuation time was calculated by simulation. Findings highlighted fire hazards such as exposed electrical equipment and high fire loads, alongside challenges in escape route alternatives, increasing evacuation times. Strategies to mitigate identified risks were developed, emphasizing the applicability of performance-based solutions thorough risk analysis methods.
Storicamente, la tradizione di utilizzare materiali regionali variava a seconda delle diverse geografie. Nell'Anatolia settentrionale, gli edifici erano prevalentemente costruiti in legno. Preservare le strutture in legno come patrimonio culturale è cruciale e richiede strategie contro i rischi di incendio. Il documento mira a valutare i rischi di incendio negli edifici storici in legno e sviluppare raccomandazioni per la mitigazione dei rischi. A tal fine, è stata scelta la Moschea Göğceli in quanto conserva le sue caratteristiche originarie nonostante il numero decrescente di moschee storiche in legno. Sono state condotte osservazioni in situ e metodi basati su matrici di rischio per identificare i rischi di incendio, mentre il tempo totale di evacuazione è stato calcolato tramite simulazione. I risultati hanno evidenziato pericoli di incendio come attrezzature elettriche esposte ed elevati carichi di incendio, insieme a difficoltà nella individuazione di vie alternative di fuga, aumentando i tempi di evacuazione. Attraverso la matrice di rischio, è stato sottolineato che esistono rischi di incendio inaccettabili rispetto al caso in esame. Sono state sviluppate strategie per mitigare i rischi identificati, sottolineando l'applicabilità di soluzioni basate sulle prestazioni attraverso metodi di analisi del rischio.
Riferimenti bibliografici
Akashah, F.W., Baaki, T.K., & Lee, S.P. (2017). Fire risk assessment of low cost high rise residential buildings in Kuala Lumpur: A case study. «Journal of Design and Built Environment, 2017: Special Issue: Livable Built Environment», pp. 124-139.
Akashah, F.W., Wan-Teh, W.S.N., & Baaki, T.K. (2016). Fire risk assessment of historic buildings in Malacca World Heritage Site. «The Malaysian Surveyor», 51, n. 4, pp. 30-38.
Akyön, F.V. & Özcan, S. (2017). Evaluation of fire risks in mosques. International Exhibition and Symposium on Fire and Safety, TUYAK, Istanbul.
Ayverdi, E.H. (1989). Osmanlı Mimarisinin Ilk Devri (Ertuğrul, Osman, Orhan Gaziler, Hüdavendigar ve Yıldırım Beyazıt 630-805 (1230-1402) I, Istanbul: Istanbul Fetih Cemiyeti Yayınları.
Azkur, H.S. & Oral, M. (2022). Evacuation problem in mosque buildings, the case of Konya Hacıveyiszade Mosque. «Journal of Architectural Sciences and Applications», 7, n. 1, pp. 235-247.
Bayhan, A.A. (2014). Ordu/Perşembe’den iki ahşap çantı cami örneği. «TÜBA-KED Türkiye Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi», n. 12, pp. 99-107.
Bayraktar, M.S. (2009). Samsun’da Anadolu Selçuklu ve İlhanlı Döneminden kalan tarihi yapılar. «Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi», 7, n. 2, pp. 85-118.
Can, Y. (2004). Samsun Yöresinde Bulunan Ahşap Camiler. İstanbul: Etüt Yayınları.
Can, Y. (2013). Samsun'da bulunan iki önemli ahşap eser Gökçeli ve Bekdemir Camileri. C. Yılmaz (Ed.), Samsun Araştırmaları III. Kitap Mimari ve Kültürel Miras, Ejsane, Dil, Sanat, Edebiyat ve Siyaset, Samsun: Erol Ofset, pp. 23-42.
Çarşamba Belediyesi, Tarihi Göğceli Camii, Url-1: https://www.carsamba.bel.tr/icerik/tarihi-gogceli-camii Available at: 18.02.2024.
Danışman, G. (1988). Samsun yöresi ahşap mimarisinin gelenekselliği-Bafra İkiztepe arkeolojik verilerinin ışığında Çarşamba Gökçeli Camii'nin incelenmesi. IX. Türk Tarih Kongresi Bildirileri, Ankara, n. 1, pp. 135-144.
Dobbernack, R. (2003). Fire Risk Assessment Methods. Final Report of Workgroup 6. Fire Risk Evaluation to European Cultural Heritage - FIRE-TECH.
Fitzpatrick, K., Brewer, M. A., & Turner, S. (2006). Another look at pedestrian walking speed. «Transportation Research Record: Journal of the Transportation Research Board», 1982, n. 1, pp. 21-29.
Furtuna, Ç. (2018). Samsun-Çarşamba’da çantı tekniğinde inşa edilmiş ahşap camilerin belgelenmesi ve vernaküler mimari miras bağlamında incelenmesi. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Mimarlık Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Istanbul.
Furtuna, Ç., & Ulusoy Binan, D. (2021). Samsun-Çarşamba’da çantı tekniği’nde inşa edilmiş ahşap camilerin korunmalarına yönelik belgeleme ve değerlendirme yaklaşımı. «TÜBA-KED Türkiye Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi», n. 23, pp. 11-36.
Huang, D., Li, L., Zhang, H., Shi, L., Xu, C., Li, Y., & Yang, H. (2009). Recent progresses in research of fire protection on historic buildings. «Journal of Applied Fire Science», 19, n. 1, pp. 63-81.
ICOMOS. (2017). Ahşap Mimari Mirasın Korunması Için Ilkeleri. Haziran 10, 2021 tarihinde ICOMOS, Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi Türkiye Milli Komitesi:http://www.icomos.org.tr/Dosyalar/ICOMOSTR_tr0633313001536913605.pdf adresinden alındı.
Kobes, M., Helsloot, I., Vries, B. & Post, J.G. (2010). Building safety and human behaviour in fire: A literature review. «Fire Safety Journal», n. 45, pp. 1-11.
Kuniholm, P.I. (1991). A 1503 - Year cronology for the Bronze and Iran Ages 1990-1991 progress report of the Aegean Dendrochronology Project. VII. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, Çanakkale, Türkiye, pp. 121-130.
Kuniholm, P.I. (1995). Aegean Dendrochronology Project: 1993-1994. XI. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, Ankara, Türkiye, pp. 121-130.
Moshashaei, P., & Alizadeh, S.S. (2016). Fire risk assessment: A systematic review of the methodology and functional areas. «Iranian Journal of Health, Safety & Environment», 4, n. 1, pp. 654-669.
Nefes, G., & Gün, R. (2019). Samsun/Yakakent’te çantı tekniğinde inşa edilen geleneksel köy camileri. «Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi», 12, n. 68, pp. 595-605.
Nefes, G., Gün, R., & Çakır, A. (2015). Samsun/Bafra İlçesi’nde çantı tekniğinde inşa edilmiş bir grup ahşap camii. «Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi», 15, n. 2, pp. 291-317.
Nemlioğlu, C. (2001). Göçeli (Gökçeli) Cami. I. Uluslararası Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Kongresi. III. Cilt, Konya, Türkiye.
Newman, J.P., Minguez, B.G., Kawakami, K., & Akieda, Y.I. (2020). Resilient Cultural Heritage: Learning from the Japanese Experience (English). Washington, DC: World Bank Group.
NFPA 551, (2022). NFPA 551 Guide for the Evaluation of Fire Risk Assessments. National Fire Protection Association (NFPA), USA.
Santana, M.L.A., Rodrigues, J.P., Leça Coelho A., & Charreau, G.L. (2007). Fire risk assessment of historical areas: The case of Montemor-o-Velho. «WIT Transactions on Engineering Sciences, The Art of Resisting Extreme Natural Forces», n. 58, pp. 81-90.
Satır, M.S., & Topraklı, A.Y. (2021). Qualitative and quantitative analysis of fire evacuation risks of 18 historical mosques in Ankara-Altındağ region. «Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University», 36, n. 3, pp. 1613-1629.
Seçkin, S. (2016). Decorative features in the Ottoman Structure in Georgia Adjara. «Methodological Aproaches to Social Sciences», 8, n. 2, pp. 45-58.
Seçkin, S. (2018). Gürcistan/Acara Keda bölgesi’ndeki Osmanlı Dönemi Camileri. «Turkish Studies Social Sciences», 13, n. 18, pp. 1133-1169.
Sözen, M., & Eruzun, C. (1992). Anadolu’da Ev ve Insan. Istanbul: Emlak Bankası.
Tayla, H. (2007). Geleneksel Türk Mimarisinde Yapı Sistem ve Elemanları 1. Cilt, İstanbul.
Tunçay, H., & Yavuz, E. (2023). Gelenekten Geleceğe Ahşap Camiler. Ankara: Tunçay Yayıncılık, Birinci Baskı, pp. 102-105.
Watts, J.M. (1991). Criteria for fire risk ranking. Fire Safety Science - Proceedings of the Third International Symposium, n. 3, pp. 457-466.
Watts, J.M., & Kaplan, M. E. (2001). Fire risk index for historic buildings. «Fire Technology Journal», n. 37, pp. 167-180.
Wu, L., Guo, S. (2018). Comparison and analysis of building fire risk assessment methods. International Conference on System Reliability and Safety (ICSRS), Barcelona, Spain.
Yaman, M., Kurtay, C. (2021). Investigation on evacuation scenarios according to occupant profile in mosques through different fire regulations. «A|Z ITU Journal of the Faculty of Architecture», 18, n. 2, pp. 477-489.
Yavuz, M. (2009). Çaykara ve Dernekpazarı’nda Geleneksel Köy Camileri. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfi Yayınları.
Yeo S.K., He Y., (2009). Commuter characteristics in mass rapid transit stations in Singapore. «Fire Safety Journal», 44, n. 2, pp. 183-191.
Yung, D. (2008). Principles of Fire Risk Assessment in Buildings. United Kingdom: John Wiley & Sons, pp. 5-16.
Yücel, G. (2022). Risk altındaki kültürel miras: Karadeniz Bölgesi’ndeki geleneksel ahşap yığma (çantı) camiler için değerlendirme. «Kent Akademisi», 15, n. 2, pp. 481-505.